شير از لحاظ اندازه بدن و دم
تقريبا مانند ببر است ولي از لحاظ داشتن رنگ
يکنواخت گندمگون که بدون نوارهاي تيره عرضي
است با آن تفاوت مي*کند. در شير در انتهاي دم
يک دسته موي سياه ودر عقب گوش يک لکه سياه
وجود دارد و بين پهلوهاي بدن با ناحيه شکم و
سطح خارجي با سطح داخلي دستها و پاها اختلاف
زيادي ديده نمي*شود. در پهلوها و بالاي گردن
موهاي بلند به صورت يال وجود دارد.
نرها از ماده*ها بزرگتر هستند و
در نرهاي بالغ در بالاي شانه تا بالاي سر و
روي گونه*ها و پهلوهاي گردن تا سينه موهاي
بلند يال مانند روئيده شده است. اندازه يال در
نژادهاي مختلف شير متفاوت است. در شير ايراني
يال کوتاهتر است. بچه*هاي تازه متولد شده گاهي
به رنگ يکنواخت هستند ولي اغلب در بالاي بدن
آنها لکه*هايي ديده مي*شود. اين لکهها بيشتر
دنبال يکديگر قرار گرفته و به شکل نوارهاي
عرضي در مي*آيند.
نحوه زندگي و تغذيه
شير مانند سايرگوشتخواران در روز
استراحت کرده و در شب بخصوص اوايل شب فعاليت
مي*کند. از علفخواران بزرگ مانند خوک وحشي و
گوزن و ساير سم*داران اهلي مانند گاو و گاوميش
تغذيه مي*کند. گاهي به انسان حمله*ور مي*شود
ولي معمولا براي دفاع از خود انسان را مورد
حمله قرار مي*دهد. در حدود پنج سالگي کاملا
بالغ مي*شوند. بعد از تولد بچه*ها نرها مادر و
بچه*ها را ترک نمي*کنند. دوران آبستني در حدود
105 تا 112 روز است. بچه*ها 2 تا 5 است.
بچه*ها معمولا با چشم بسته متولد مي*شوند و
بعد از 6 روز چشم باز مي*کنند. مدت تغذيه از
شير مادر در حدود 3 ماه است.
پراکندگي در ايران
يکي از قديمي*ترين شرحي که
درباره شير ايران وجود دارد مربوط به کتاب
نزهت*القلوب است که در سال 740 هجري بوسيله
حمدالله مستوفي قزويني تاليف شده است. در اين
کتاب نوشته شده است: مرغزار دشت ارژن بر کنار
بحيره است که در آن صحرا است و در اين محدوده
بيشه است که در آن شير شرزه بسيار باشد. طول
اين مرغزار دو فرسنگ و در عرض يک فرسنگ است.
W.Ousley در سال 1819 ضمن اشاره به وجود شير
در جنوب ايران مي*نويسد که بوشهر به علت داشتن
شير زياد به معدن شير معروف بوده است. شير در
جنگلها و بيشه*ها و نيزارها و بوته*زارهاي
جنوب ايران از حوالي شيراز در فارس تا حدود
کارون در خوزستان مي*زيسته است.
نژاد شير ايراني
اين نژاد بوسيله تعدادي صفات از
شير آفريقايي تفاوت مي*کند. در جمجمه صندوق
صماخ کمتر متورم بوده و ناحيه پس حدقه*اي
کوتاه*تر و سوراخ جلوي حدقه*اي معمولا بوسيله
ديواره مياني به دو قسمت شده است. از لحاظ
صفات خارجي دسته موهاي انتهايي دم بلندترو
دسته موهاي بلند آرنج و ناحيه شکم نسبتا رشد
بيشتر داشته و يال کوتاهتر است. موها بر حسب
فصل ممکن است کوتاه و نرم يا بلند و ضخيم
باشند. رنگ کلي بدن متغير است و از گندمگون
مخلوط با سرخي و سايه*اي از سياهي تا خاکستري
با خاکستري نخودي و گاهي با سايه*اي از نخودي
مايل به سفيد تغيير مي*کند. يال نيز ازلحاظ
شکل رنگ متغير است.
پراکندگي جهاني
در جنگلهاي گير در کتياور
هندوستان ، نواحي استوايي آفريقا از سمالي لند
تا سودان و تا جنوب غربي آفريقا ديده مي*شود.